جوان آنلاین: به روز‌های پایانی ماه مبارک رسیدیم. ماهی متفاوت و انسان‌ساز که علاوه بر برکات معنوی، نقشی مهم در مدیریت تغذیه برای سلامت جسمی روزه‌داران دارد. کم‌خوردن، اما درست خوردن درس بزرگ روزه‌داری برای سلامت بدن است. گفت‌وگوی زیر شما را به سبک صحیح تغذیه دعوت می‌کند.
خدیجه رحمانی کارشناس تغذیه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفتگو با «جوان» بیان کرد: قدیم تر‌ها زندگی‌ها ساده‌تر و ارتباطات قوی‌تر بود، اما امروزه نیروی ماشینی ترمز حرکت ارتباطات را گرفته است.
رحمانی به آخرین مطالعات انجام شده روی سبک زندگی افراد سالم و میزان ارتباط آن با بیماری‌های مختلف اشاره کرده و توضیح داد: طبق آخرین مطالعات در مجموعه عوامل سبک زندگی ارتباط اجتماعی بیشترین تأثیر را روی سالمندان به خصوص پیشگیری از آلزایمر دارد، بدین معنی که عدم ارتباطات موجب به خطر افتادن سلامتی می‌شود.
رحمانی در ادامه از ارتباط تغذیه و سلامت گفت: سلامت موادغذایی بسیار مهم است. قدیم‌تر‌ها خود تولید می‌کردند و در کنار آن خود مصرف کننده نیز بودند، اما امروز با هدف گسترش تولید اثرات منفی را شاهد هستیم.
به اعتقاد وی، دسترسی به مواداولیه سالم کم شده است چنانچه قدیم دام را پرورش می‌دادند و از فرآورده‌های سالم استفاده می‌کردند، امروز به دلیل اقتصاد صنعتی سلامت تغذیه به حاشیه رفته است.
این کارشناس تغذیه با ذکر مثالی گفت: گفته می‌شود چرا به شیر ویتامین D اضافه می‌شود، اما در گذشته دام‌ها در معرض چرای طبیعی بودند و آفتاب می‌گرفتند، اما امروزه دام‌ها به دلیل مصارف صنعتی کیفیت ندارند.
رحمانی اظهار کرد: امنیت غذایی یعنی دسترسی آحاد جامعه به موادغذایی سالم و ایمن که این دسترسی هم شامل ابعاد اقتصادی و هم سلامت آن می‌شود.
وی بر کنترل موادغذایی از تولید تا مصرف بر سر سفره خانواده‌ها تأکید کرد و گفت: مجموعه نظارت و کنترل و پایش را باید داشته باشیم و مدام مراحل مختلف رصد شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی درباره اصول تغذیه درست اظهار کرد: باید در موادغذایی روزانه از گروه‌های اصلی استفاده شود تا همه مواد مغذی به بدن برسد و در صورت مصرف نادرست و کم و زیاد موادغذایی دچار کمبود یا مازاد می‌شویم. به طور مثال اگر مکمل کلسیم را نادرست دریافت کنید دچار فقر آهن خواهید شد و زیادی یکی کمبود دیگری را دنبال دارد.
وی به توصیه متخصصین صاحبان علم روز دنیا در زمینه استفاده از موادغذایی اشاره کرد و گفت: استفاده از موادغذایی باید در قالب بشقاب غذایی برای سه وعده ناهار، صبحانه و شام باشد و این برنامه در دانشگاه هارواد طراحی شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
طبق توضیحات این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نصف بشقاب غذایی باید از سبزی و میوه‌های تازه باشد، چراکه علاوه بر مواد مغذی، دارای رنگ دانه‌هایی است که به عنوان آنتی اکسیدان به سلامت روان کمک می‌کند. از سوی دیگر به دلیل قند و کالری بالای میوه‌ها، استفاده از سبزی‌ها در کنار آن به تغذیه سالم کمک می‌کند.
وی در ادامه به بخش دیگر این بشقاب غذایی اشاره کرد و گفت: مابقی آن که تقریباً نیمی را شامل می‌شود باید گروه نان و غلات باشد. غلات نیز باید به صورت کامل باشد و کمتر از آرد‌های تسویه شده و سفید استفاده کرد، چراکه خود این آرد‌های تسویه شده یکی از عوامل بروز بیماری به خصوص التهابی هستند.
وی استفاده از جو و گندم کامل را برای بهره‌مندی از فیبر و کنترل قند و چربی توصیه کرد و ادامه داد: در بحث غلات باید از غلات کامل استفاده شود.
یک چهارم باقیمانده این بشقاب به توصیه این متخصص تغذیه به پروتئین‌های مفید اختصاص می‌یابد مثل ماهی و گوشت پرندگان که نسبت به گوشت قرمز سالم‌تر هستند.
وی اضافه کرد: حبوبات، تخم مرغ و مغز‌ها از دیگر خانواده پروتئین هستند. برخی منابع پنیر را هم به عنوان منبع در نظر می‌گیرند که استفاده از آن بستگی به تمایل افراد دارد.
وی با تأکید بر اینکه چهار بخش ذکر شده باید در بشقاب غذایی روزانه افراد و خانواده‌ها باشد، بیان کرد: در کنار آن روغن‌های مایع و سالم مثل زیتون و سویا توصیه می‌شود و روغن جامد اعم از حیوانی وگیاهی حذف شود.
یکی دیگر از توصیه‌های او مصرف آب بود که درباره آن بیان کرد: در برنامه غذایی مصرف مایعات بسیار اهمیت دارد و آب حیاتی‌ترین مایع است. تأمین مایعات کافی که از آب تشکیل شده نیز مهم است. مصرف شیر، ماست و دوغ در حد یک یا دو واحد برای سلامت بدن لازم است. به هیچ عنوان آبمیوه صنعتی مصرف نشود و آبمیوه طبیعی در حد یک لیوان روزانه استفاده شود.
به اعتقاد این کارشناس تغذیه خانواده‌ها اگر بتوانند این الگوی ساده را پیاده کنند به سلامت خود کمک می‌کنند و در کنار همه این‌ها داشتن تحرک و فعالیت روزانه هم توصیه می‌شود تا این چرخه را کامل کند.
